Litera A A u. O – Alpha und Omega – początek i koniec a. – anno – rok a. A. – auf Anordnung – na polecenie a. B. – auf Befehl – na rozkaz A. C. – Anno Christi – Roku Pańskiego A. c., a. c. – anni currentis – […]
tłumaczenie
13 wpisów
Litera X xenochodium – hospicjum, przytułek, szpital; też – ksenochodium xurterius – funkcjonariusz policji; niem. Polizeibeamter xylocopus – cieśla Xystus – Sykstus; też – Sixtus Litera Y Yngwünner – poborca podatków, niem. Steuereinnehmer
Litera D damnum – utrata, strata, niekorzyść darthun – dziś: dartun – właściwie – przedstawiać, obrazować; w przenośni – określać prawdziwość lub fałszywość rzeczy (np. wykazywać coś w oparciu o dowody) Data – dane (treść, materiał) datio in solutum – świadczenie zamiast zapłaty de concert – jednomyślnie Debent – dłużnik […]
Niemieckie aktoznawstwo (także – nauka o aktach; Aktenkunde, Aktenlehre) jest częścią nauk pomocniczych historii, na którą – ze zrozumiałych względów – kładzie się o wiele większy nacisk niż na dyplomatykę (tj. naukę o dokumencie średniowiecznym). Dziedzina ta zajmuje się formami i procesem powstania późnośredniowiecznych i nowożytnych akt, koncentrując się na […]
Pierwsze kilkaset lat dziejów papieru to dzieje papieru czerpanego. W zależności od zastosowania, używano papieru różnej jakości. Rodzaje papieru czerpanego Najgorszy (barwy szaroniebieskiej) używany był do sporządzania konceptów oraz kopert. Papier lepszej jakości, tzw. kancelaryjny (barwy beżowobrązowej), na którym często widoczne są ślady sita czerpaka stosowany był do czystopisów. Najwyższej […]
Najstarsze formaty arkuszy były zbliżone do wymiarów sita czerpaka i osiągały zwykle wymiary ok. 40 x 50 cm. Arkusz taki był następnie składany wpół, tworząc 2 karty (4 strony). Jeśli karta nie była zaginana, ale zapisana od razu na całej powierzchni, nazywamy to sposobem dokumentowym (Patentweise). Folium (Folio) – arkusz […]
s. – 1. sine – bez; siehe – zobacz S. – 1. Sanct (też St.) – święty; 2. Secretair – sekretarz; 3. Seite – strona s. a. – sine anno – brak roku, bez podanego roku S. C. – Senioren Convent – konwent seniorów s. d. – 1. sine dato – brak daty, bez daty; […]
Z. – 1. Zahl – liczba; 2. Zeile – wiersz, linijka (w tekście); 3. Zins – czynsz z. A. – zu (zum) Anfang – na początek, na początku z. B. – zum Beispiel – na przykład z. Begl. – zur Beglaubigung – do uwierzytelnienia z. d. A. – zu den Akten – do akt; polecenie […]
uffintlich, offentlich – publicznie; w dokumencie średniowiecznym forma:ogłaszam publicznie umb, umbe – za, w zamian za Urbarium – urbariusz; księga zawierająca spis majątku właściciela ziemskiego oraz powinności poddanych Urbar – urbariusz Urliste – wykaz wszystkich zamieszkałych na terenie gminy (lub odpowiadającego okręgu) osób, które mogą zostać powołane do godności ławnika, sporządzany corocznie przez sołtysa (lub […]
porządkowe – stosowane w datacji 1 I prima 2 II secunda 3 III tertia 4 IV quarta 5 V quinta 6 VI sexta 7 VII septima 8 VIII octava 9 IX nona 10 X decima 11 XI undecima 12 XII duodecima 13 XIII tertia decima 14 XIV quarta decima 15 […]