Litera D damnum – utrata, strata, niekorzyść darthun – dziś: dartun – właściwie – przedstawiać, obrazować; w przenośni – określać prawdziwość lub fałszywość rzeczy (np. wykazywać coś w oparciu o dowody) Data – dane (treść, materiał) datio in solutum – świadczenie zamiast zapłaty de concert – jednomyślnie Debent – dłużnik […]
staroniemiecki
11 wpisów
Gdy pisarz czuł potrzebę kaligraficznego wyżycia się, tworzył litery, które mogą dziś wpuścić w maliny niejednego genealoga. Na zdjęciu w ostatniej linijce występuje Lucie Ozimek mimo, że wygląda jak Hzimek. Wyżej jednak jest jej matka Marie, a na kolejnym zdjęciu ojciec Sebastian. Jednak dla pełnego obrazu mamy jeszcze podpis Marie […]
Litera A A u. O – Alpha und Omega – początek i koniec a. – anno – rok a. A. – auf Anordnung – na polecenie a. B. – auf Befehl – na rozkaz A. C. – Anno Christi – Roku Pańskiego A. c., a. c. – anni currentis – […]
Obentürer – handlarz kamieniami szlachetnymi i towarami luksusowymi Ober Amt, Oberamtsregierung – Urząd Zwierzchni (także – Nadurząd, Nadrejencja), powołany w 1629 r. jako centralny organ administracyjny na Śląsku, podległy bezpośrednio cesarzowi; w ostatniej ćwierci XVII w. utarła się forma Oberamtsregierung Ober Amts Collegium – Kolegium Urzędu Zwierzchniego (zob. Ober Amt) Ober-Hauptamann – starosta generalny […]
qadragesima parva – awent qaestio facti – zagadnienie faktyczne quintilis – lipiec quaestiones facti – sprawy uczynkowe quaestiones iuris – sprawy prawne; o nieruchomości quaestiones status – sprawy o stan quarentana – Wielki Post Quartiersmann – kwatermistrz; też: magazynier quasimatrimonium – małżeństwo ze ślubem czystości Questor – kwestor; w gminie osoba odpowiedzialna za odprowadzanie podatków, rachunki itp. często sam sołtys qui […]
tabellarius – posłaniec, listonosz tabelnarius – karczmarz taberna – buda tabernalis arrendator – arendarz karczmy; dzierżawca karczmy tabularium – archiwum talemetarius – piekarz tector – dekarz; spotykane jako tynkarz tectum – pogrzebać tegularius – dachówkarz, ceglarz; wytwórca dachówek Teilungsmasse – masa działu (w sprawach spadkowych) Teilungsplan – plan podziału; w przypadku nieruchomości – stanowi podstawę podziału zysków z licytacji tenutarius – dzierżawca […]
Na wstępie należałoby zdefiniować główny przedmiot aktoznawstwa, czyli akta w ujęciu niemieckim (co nie oznacza, że odbiegającym znacząco, lub w ogóle od ujęcia polskiej archiwistyki)1 . Akta (w liczbie mnogiej) – na podstawie Polskiego Słownika Archiwalnego z 1974 r.2 – to dokumentacja twórcy zespołu powstała w wyniku jego działalności, utrwalona […]
Najstarsze formaty arkuszy były zbliżone do wymiarów sita czerpaka i osiągały zwykle wymiary ok. 40 x 50 cm. Arkusz taki był następnie składany wpół, tworząc 2 karty (4 strony). Jeśli karta nie była zaginana, ale zapisana od razu na całej powierzchni, nazywamy to sposobem dokumentowym (Patentweise). Folium (Folio) – arkusz […]
Litera X xenochodium – hospicjum, przytułek, szpital; też – ksenochodium xurterius – funkcjonariusz policji; niem. Polizeibeamter xylocopus – cieśla Xystus – Sykstus; też – Sixtus Litera Y Yngwünner – poborca podatków, niem. Steuereinnehmer
Stosowano kilka podstawowych form zamknięcia pisma (kopertowania): samo złożenie karty zapisanej – po złożeniu – po wewnętrznej stronie; zapieczętowanie; adres umieszczony na drugiej stronie karty (po złożeniu na zewnątrz). Powszechne w folio formatach (tekst na pierwszej stronie, adres na ostatniej) aż do XVIII w. Źródło: Lak (Wikipedia) włożenie arkusza do koperty; […]