Litera I i. A., I. A. – im Auftrag, im Auftrage – z polecenia i. e. – id est – to jest I. F. G. – Ihro Fürstlichen Gnaden – Jego Książęca Łaska I. N. R. I. – 1. Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum – Jezus z Nazaretu król Żydów; 2. […]
pismo gotyckie
Litera G Gadamer, Gademer – 1. ławnik, członek organizacji; 2. właściciel ławy (kramu); 3. mieszkaniec, nie będący obywatelem miasta Gadenmann – drobny handlarz Gaffelbote – osoba ogłaszająca o pogrzebie i zapraszająca na ceremonię gagium – wadium Gailer – włóczęga, żebrak Gallicinium, gallicantus – czas po północy Galmei – galman – […]
Obentürer – handlarz kamieniami szlachetnymi i towarami luksusowymi Ober Amt, Oberamtsregierung – Urząd Zwierzchni (także – Nadurząd, Nadrejencja), powołany w 1629 r. jako centralny organ administracyjny na Śląsku, podległy bezpośrednio cesarzowi; w ostatniej ćwierci XVII w. utarła się forma Oberamtsregierung Ober Amts Collegium – Kolegium Urzędu Zwierzchniego (zob. Ober Amt) Ober-Hauptamann – starosta generalny […]
Litera M m. e. H. – mit eigener Hand, mein eigen Hand – ręką własną (przy złożonym podpisie) M. f. A. A. – Ministerium für Auswärtige Angelegenheiten – ministerstwo spraw zagranicznych M. d. I. – Ministerium der Innern – ministerstwo spraw wewnętrznych m. d. W. – mit den Worten – słownie (np. przy podawaniu […]
Na wstępie należałoby zdefiniować główny przedmiot aktoznawstwa, czyli akta w ujęciu niemieckim (co nie oznacza, że odbiegającym znacząco, lub w ogóle od ujęcia polskiej archiwistyki)1 . Akta (w liczbie mnogiej) – na podstawie Polskiego Słownika Archiwalnego z 1974 r.2 – to dokumentacja twórcy zespołu powstała w wyniku jego działalności, utrwalona […]
s. – 1. sine – bez; siehe – zobacz S. – 1. Sanct (też St.) – święty; 2. Secretair – sekretarz; 3. Seite – strona s. a. – sine anno – brak roku, bez podanego roku S. C. – Senioren Convent – konwent seniorów s. d. – 1. sine dato – brak daty, bez daty; […]
tabellarius – posłaniec, listonosz tabelnarius – karczmarz taberna – buda tabernalis arrendator – arendarz karczmy; dzierżawca karczmy tabularium – archiwum talemetarius – piekarz tector – dekarz; spotykane jako tynkarz tectum – pogrzebać tegularius – dachówkarz, ceglarz; wytwórca dachówek Teilungsmasse – masa działu (w sprawach spadkowych) Teilungsplan – plan podziału; w przypadku nieruchomości – stanowi podstawę podziału zysków z licytacji tenutarius – dzierżawca […]
Układ formalny pisma rozwinął się z szablonu dokumentu średniowiecznego, zachowując generalnie jego trzy podstawowe części, tj. protokół, kontekst i eschatokół. Zamknięte pismo ekspediowane tj. wychodzące na zewnątrz (extern) przejęło z szablonu dokumentu określone jego części. Nie zawsze występują one w tej samej kolejności, jak w dokumencie. Z kolei wychodzące na […]
Poniższy tekst powstał przy okazji lektury poradnika dla genealogów i badaczy rodów szlacheckich: Werner Konstantin von Arnswaldt, Handschriftenkunde für Familienforscher [w:] Praktikum für Familienforscher. Sammlung gemeinvertändlicher Abhandlungen über Art, Ziel und Zweck der Familienforschung, Hefr 12, Leipzig 1925.Uzupełniłem go o własne spostrzeżenia z prac nad rękopisami niemieckimi. W żadnym wypadku […]