Niemieckie aktoznawstwo (także – nauka o aktach; Aktenkunde, Aktenlehre) jest częścią nauk pomocniczych historii, na którą – ze zrozumiałych względów – kładzie się o wiele większy nacisk niż na dyplomatykę (tj. naukę o dokumencie średniowiecznym).
Dziedzina ta zajmuje się formami i procesem powstania późnośredniowiecznych i nowożytnych akt, koncentrując się na pismach urzędowych (wytworzonych przez władze publiczne).
Przejęła ona niektóre metody stosowane w dyplomatyce, a jej ojcem uznawany jest Heinrich Otto Meisner, autor książki o tym właśnie tytule (Aktenkunde. Ein Handbuch für Archivbenutzer mit besonderer Berücksichtigung Brandenburg-Preußens, Berlin 1935).
Generalnie aktoznawstwo można podzielić na trzy gałęzie:
- analityka
- genetyka
- systematyka.
Aktoznawstwo analityczne zajmuje się formą zewnętrzną i wewnętrzną akt. W przypadku badań nad formą zewnetrzną, istotne są: zastosowany papier, formy zamknięcia pisma, materiał i narzędzia pisarskie. Z kolei forma wewnętrzna – to ogólnie ujmując struktura pisma.
Genetyka bada przede wszystkim proces powstania akt w urzędzie, co przekładając na strone praktyki sprowadza się do odszyfrowania (kolejności i autorstwa) powstania wszelkich adnotacji na piśmie.
Wreszcie systematyka aktoznawstwa to inaczej typologia akt według określonych wytycznych.
Więcej na ten temat zob. Aktenkunde (Wikipedia).
